Dzięki dofinansowaniu, jakie otrzymaliśmy w ramach VII Priorytetu Kultura Działania 7.1. Infrastruktura kultury i turystyki kulturowej Programu Fundusze Europejskie na Infrastrukturę, Klimat, Środowisko 2021-2027 (FENX.07.01) oraz dofinansowaniu z budżetu Samorządu Województwa Kujawsko-Pomorskiego opracujemy, poddamy pracom konserwatorskim oraz zdigitalizujemy trzy obiekty o wyjątkowym znaczeniu historycznym, społecznym i artystycznym, znajdujące się w zbiorach Książnicy Kopernikańskiej w Toruniu. Są to: jeden z najcenniejszych i najciekawszych zabytkowych atlasów kartograficznych - Atlas świata Abrahama Orteliusa wydany w roku 1573 oraz dwa globusy - Ziemi i Nieba - autorstwa Willema Janszoona Blaeu (1571-1638), uważanego za jedną z najwybitniejszych postaci złotego wieku (XVI i XVII w.) niderlandzkiej szkoły kartografii.
Atlas świata Abrahama Orteliusa wydany został w roku 1573 i jest niemieckim tłumaczeniem łacińskiej wersji "Theatrum orbis terrarum" z 1570 roku. Mapy, na których opierał się flamandzki wydawca są dziś niezmiernie rzadkie, duża ich część nie dotrwała do naszych czasów. Atlas zawiera 53 arkusze map z ich opisem umieszczonym na odwrocie. Wśród nich szczególnie cenna jest mapa przedstawiającą Polskę (karta 44) autorstwa Wacława Grodeckiego (1535-1591), która należy do najstarszych zabytków polskiej kartografii. Jej pierwowzorem była wcześniejsza mapa sporządzona w 1526 r. przez krakowskiego kanonika Bernarda Wapowskiego (1450-1535). Jest jedyną mapą z tamtego okresu która zachowała się w całości przez co stała się fundamentem dla późniejszej kartografii ziem polskich. Publikacja "Theatrum Orbis Terrarum" (1570) jest często uważana za oficjalny początek złotej ery kartografii niderlandzkiej (około 1570-1670). Atlas doczekał się trzydziestu sześciu wydań i był tłumaczony na siedem języków (łaciński, niemiecki, niderlandzki, francuski, hiszpański, angielski i włoski). Z uwagi na swoją treść jest cennym materiałem źródłowym do badań dla historyków, historyków książki, geografów, archeologów, politologów, bibliotekoznawców, bibliofilów. Dzieło jest również doceniane przez znacznie szersze grono zainteresowanych, a nie związanych ze światem nauki, ze względu na swą wyjątkową estetykę i walory artystyczne.
Globusy Ziemi i Nieba autorstwa Willema Janszoona Blaeu stanowią unikalne dzieło w historii tej grupy zabytków. Pierwsze egzemplarze "olbrzymich bliźniaków" (średnica czaszy wynosi 68 cm) powstały w 1616 roku i przez 70 lat nie miały sobie równych i to zarówno pod względem jakości, jak i wielkości. Blaeu w ich rysunku kartograficznym uwzględnił aktualne zmiany, nieobecne wcześniej nawet na mapach: na przykład granice Nowej Gwinei i południowy kraniec Ameryki Południowej. Globus Nieba potwierdził zainteresowanie Blaeu astronomią. Tu również nie mogło zabraknąć najświeższych odkryć. Trzy długie notatki wskazują na nowo odkryte gwiazdy. Obecna jest też gwiazda z konstelacji Łabędzia, odkryta przez samego Blaeu w 1600 roku. W kolekcjach światowych zachowały się 102 globusy ziemskie i 97 globusów sfery niebieskiej. Zdecydowana większość powstała w czasie gdy oficynę przejął syn Willema - Joan Blaeu. Globusy znajdujące się w zbiorach Książnicy Kopernikańskiej w Toruniu należą do pierwszej, najcenniejszej, edycji.
12 lipca 2024 r. to dla nas szczególny dzień - budowa nowego skrzydła Książnicy Kopernikańskiej osiągnęła kolejne stadium: stan surowy. Z tej okazji na budynku, który nabrał konkretnych kształtów, zawisła wiecha - tradycyjny wieniec obwieszczający, że etap prac konstrukcyjno-budowlanych dobiegł końca. Przed nami jeszcze m.in. montaż instalacji wewnętrznych i zewnętrznych oraz szklanej fasady. Potem wyposażymy obiekt w sprzęty i urządzenia. Zgodnie z planem pierwsi czytelnicy wejdą do nowego budynku w 2025 r. W jego nowoczesnych przestrzeniach znajdą się m.in.: biblioteka multimedialna, strefa inkluzji społecznej, czytelnia z wolnym dostępem do księgozbioru. magazyn studyjny, sala konferencyjna i strefa coworking.
Dzięki rozbudowie dostosujemy Książnicę Kopernikańską do nowych funkcji użytkowych, kulturalno-edukacyjnych i społecznych. To pozwoli nam rozszerzyć zakres naszej działalności o nową ofertę adresowaną do szerokiego grona odbiorców. I co najważniejsze, będzie ona dostępna za darmo.
Niżej kilka zdjęć z uroczystego zawieszenia wiechy. Fot. Tomasz Dorawa/Książnica Kopernikańska w Toruniu
Rozbudowujemy się! Już niedługo Książnica Kopernikańska w Toruniu zyska czterokondygnacyjny budynek, w którym znajdzie się m.in. czytelnia, mediateka, magazyn studyjny i sala konferencyjna. Rozbudowa jest możliwa dzięki dofinansowaniu w wysokości 21.930.423,75 zł, które otrzymaliśmy w ramach VII Priorytetu Kultura Działania 7.1. Infrastruktura kultury i turystyki kulturowej Programu Fundusze Europejskie na Infrastrukturę, Klimat, Środowisko 2021-2027 (FENX.07.01). Projekt dofinansowano również z budżetu Samorządu Województwa Kujawsko-Pomorskiego kwotą 11.817.564,95 zł.
Celem projektu jest rozbudowa i dostosowanie budynku Wojewódzkiej Biblioteki Publicznej - Książnicy Kopernikańskiej w Toruniu do nowych funkcji użytkowych, kulturalno-edukacyjnych i społecznych.
Nowy budynek Książnicy Kopernikańskiej powstaje w miejscu, w którym do niedawna była zlokalizowana czytelnia. Kiedy oddamy go do użytku w jego nowoczesnych przestrzeniach znajdą się:
- sala konferencyjna z mobilną widownią oraz nowoczesnym sprzętem multimedialnym;
- magazyn studyjny, w którym będziemy eksponować najcenniejsze zbiory Biblioteki;
- biblioteka multimedialna (mediateka) łącząca tradycyjną formę korzystania z biblioteki z nowoczesną cyfrową i multimedialną formą przekazu;
- przeszklona, w pełni otwarta i nowoczesna architektonicznie czytelnia z wolnym dostępem do księgozbioru;
- przestrzeń gier planszowych z możliwością skorzystania na miejscu lub wypożyczenia do domu;
- strefa coworking: miejsce spotkań dla młodzieży i dorosłych, z możliwością aranżacji przestrzeni w zależności od potrzeb;
- innowacyjna, unikalna w skali regionalnej, strefa inkluzji społecznej przeznaczona do odpoczynku oraz biblioterapii.
Nieodłącznym elementem projektu jest patio, czyli wewnętrzny dziedziniec, gdzie na świeżym powietrzu, w otoczeniu zieleni użytkownicy zrelaksują się czytając książkę, grając w gry planszowe lub uczestnicząc w wydarzeniach plenerowych organizowanych przez Bibliotekę.
Warto dodać, że nowy budynek Książnicy Kopernikańskiej będzie w pełni dostosowany do potrzeb odwiedzających, w tym osób z niepełnosprawnościami i ze szczególnymi potrzebami. Nie bez znaczenia jest również to, że jego wyposażenie, zastosowane rozwiązania architektoniczne i użytkowe pozwolą na realizację szeregu nowych inicjatyw kulturalno-edukacyjnych i społecznych.
Grupą docelową projektu są użytkownicy, do których Książnica Kopernikańska w Toruniu adresuje ofertę kulturalno-edukacyjną: rodzice dzieci w wieku szkolnym i przedszkolnym, studenci, seniorzy, przedstawiciele kadry pedagogicznej i obsługi merytorycznej placówek edukacyjnych, osoby z niepełnosprawnościami, miłośnicy literatury.
Całkowita wartość projektu Rozbudowa i dostosowanie budynku Wojewódzkiej Biblioteki Publicznej – Książnicy Kopernikańskiej w Toruniu do nowych funkcji użytkowych wynosi: 33.747.988,70 zł. Projekt realizowany jest w ramach Obszaru 1 "Rozwój infrastruktury kultury (zabytkowej i niezabytkowej)".
Istnieje mechanizm informujący o potencjalnych nieprawidłowościach lub nadużyciach finansowych, umożliwiający zgłaszanie wszelkich nieprawidłowości dotyczących projektów, finansowanych ze środków pochodzących z Funduszy Europejskich na Infrastrukturę, Klimat i Środowisko za pomocą:
- formularza internetowego e-Nieprawidłowości, dostępnego na stronie www.feniks.gov.pl,
- dedykowanego adresu e-mail: Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie w przeglądarce obsługi JavaScript. lub Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie w przeglądarce obsługi JavaScript..
Dodatkowo w przypadku podejrzenia o niezgodności Projektu lub działań Beneficjenta z Konwencją o prawach osób niepełnosprawnych (KPON) lub Kartą Praw Podstawowych Unii Europejskiej (KPP) wszelkie nieprawidłowości można przekazywać za pomocą:
- poczty tradycyjnej - w formie listownej pod adresem ministerstwa: Ministerstwo Funduszy i Polityki Regionalnej, ul. Wspólna 2/4, 00-926 Warszawa lub Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego, ul. Krakowskie Przedmieście 15, 00-071 Warszawa,
- skrzynki nadawczej e-puap Ministerstwa Funduszy i Polityki Regionalnej lub Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego,
- formularza internetowego e-Nieprawidłowości, dostępnego na stronie www.feniks.gov.pl,
- mechanizmu sygnalistycznego rozumianego jako dedykowany adres e-mail: Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie w przeglądarce obsługi JavaScript. lub Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie w przeglądarce obsługi JavaScript..