W 1920 roku Pomorze, na mocy traktatu wersalskiego, wróciło do Polski, a Toruń stał się stolicą województwa pomorskiego. Powstał wówczas w mieście projekt zorganizowania z istniejących wcześniej księgozbiorów instytucji, organizacji społecznych oraz osób prywatnych jednej biblioteki naukowej.

Powstanie Książnicy Miejskiej im. Kopernika było jednym z najważniejszych wydarzeń w Toruniu w pierwszych latach II Rzeczypospolitej. Biblioteka powstała poprzez scalenie czterech księgozbiorów: Gimnazjum Toruńskiego, Rady Miasta Torunia, Towarzystwa Naukowego w Toruniu oraz Coppernicus-Verein für Wissenschaft und Kunst. Uchroniono w ten sposób przed rozproszeniem bezcenne, o wielkim historycznym znaczeniu, biblioteki toruńskie.

Uroczystego otwarcia Książnicy Miejskiej im. Kopernika z siedzibą w budynku Towarzystwa Naukowego przy ul. Wysokiej dokonano 19 lutego 1923 roku, natomiast zbiory liczące ok. 100 tysięcy woluminów zostały udostępnione 10 grudnia 1923 roku. Dyrektorem Książnicy mianowano Zygmunta Mocarskiego, znanego bibliotekarza, historyka książki i bibliofila. Dzięki jego staraniom, w okresie międzywojennym, Książnica Miejska stała się największą publiczną biblioteką naukową województwa pomorskiego. Jej zasoby zostały w tym okresie wzbogacone o księgozbiór biblioteki Gimnazjum Żeńskiego w Toruniu, liczne dary i depozyty, a od 1927 roku także o egzemplarz obowiązkowy druków wydawanych w województwie pomorskim. Do wybuchu II wojny światowej biblioteka gromadziła wyłącznie zbiory o charakterze naukowym. Ich udostępnianie odbywało się na miejscu, a tylko w szczególnych przypadkach wypożyczano je na zewnątrz. Prowadzone były natomiast wypożyczenia międzybiblioteczne.

Do września 1939 roku biblioteka podlegała Magistratowi miasta Torunia. O randze instytucji świadczy fakt, że sprawozdania roczne z jej działalności odczytywano publicznie i ogłaszano w prasie 19 lutego każdego roku.

Źródło: [Tomkowiak, K.]. (2008). Okres międzywojenny. W L. Pluta, T. Szymorowska, & K. Wyszomirska (Red.), Informator o zbiorach i działalności Wojewódzkiej Biblioteki Publicznej Książnicy Kopernikańskiej w Toruniu (s. 5-7). Wojewódzka Biblioteka Publiczna – Książnica Kopernikańskiej w Toruniu.