18 września zapraszamy na kolejną prezentację z cyklu "Nowe opracowanie". O restauracjach-ogrodach toruńskiego śródmieścia opowie Katarzyna Kluczwajd. Spotkanie w Książnicy Kopernikańskiej rozpocznie się o godz. 18.00. Wstęp jest bezpłatny.
Opracowanie przez autorkę albumu pocztówek z kolekcji Wiesława Lutowskiego "Toruń: knajpiane historie…", przyniosło nowe ustalenia dotyczące pejzażu kulturalnego miasta (książka ukaże się pod koniec roku). Sformułowanie knajpiane historie może wydawać się deprecjonujące w stosunku do opisanych miejsc i tego fragmentu dziejów Torunia, jednak ten niegdyś powszechnie stosowany na Pomorzu germanizm, będący wiernym zapożyczeniem (niem. Kneipe), nie miał przed laty wyraźnie negatywnego zabarwienia.
Dzieje lokali gastronomiczno-rozrywkowych, ich towarzysko-społecznej i kulturotwórczej roli, ukazują trwanie, przemiany oraz społeczne postrzeganie lokali w XIX-XX w., pozwalają śledzić w kontekście dziejów miasta ewolucję form kultury i jej dostępności, oczekiwań odbiorców i uczestników.
Dawne restauracje-ogrody śródmieścia to dziś miejsca wciąż funkcjonujące na kulturalnej mapie Torunia, acz w innym charakterze, to: Piernikowe Miasteczko (ul. Podmurna 62), Młodzieżowy Dom Kultury (ul. Przedzamcze 11-15), Teatr Baj Pomorski (ul. Piernikarska 9).
W trzeciej tercji XIX w., okresie przed I wojną światową były to lokale z ogrodami, salami tanecznymi i szeroką ofertą kulturalną, stanowiły miejsca spotkań towarzyskich, społecznych (organizacje i towarzystwa) i artystycznych. To odpowiednio: lokal z nazwiskiem właściciela w nazwie: Hildebrandt’s / Nicolai’s Restaurant; Schützenhaus i Schützengarten, tj. Strzelnica (niemieckiego) bractwa strzeleckiego i ogród tamże, jako odrębne podmioty; lokal Carlsruhe, przez długi czas bez nazwy własnej, w okresie II Rzeczypospolitej siedziba Deutsches Heim, czyli centrum kultury mniejszości niemieckiej. Równie ciekawe, jak rozgrywające się tam wydarzenia, są dzieje budynków.
Przywołane historie miejsc budują wiedzę o dziedzictwie kulturowym Torunia w wymiarze mikrohistorii, opowiadanie o nich służy rewitalizacji pamięci.
"Nowe opracowanie" - to cykl prezentacji, w trakcie których Katarzyna Kluczwajd przedstawia ustalenia poczynione podczas pracy nad dwiema książkami: na temat toruńskich Dworów Artusa oraz lokali gastronomiczno-rozrywkowych okresu pruskiego i lat II Rzeczypospolitej. "Nowe opracowania" dotyczą różnych wątków z dziejów miasta. Kwerendy archiwalne i prasowe przynoszą odpowiedzi na stawiane pytania oraz generują następne, dotyczące analizowanej problematyki, ale też ukazują kolejne, nowe pola badawcze. Niektóre z tych "historii dodatkowych" - tak obszernych, że nie miały szansy zmieścić się w zaplanowanych publikacjach - Autorka postanowiła zaprezentować podczas spotkań w Książnicy Kopernikańskiej.
Na zdjęciu: budynek Deutsches Heim przy ul. Piernikarskiej, 1940.
Archiwum Państwowe w Toruniu
