W XVII-wiecznym Gdańsku przy ulicy Korzennej powstało i działało doskonale wyposażone obserwatorium astronomiczne. Jan Heweliusz prowadził w nim obserwacje, początkowo samodzielnie, później wraz ze swym najlepszym asystentem, czyli żoną Elżbietą. Nazywał je "dostrzegalnią", a także "Gwiezdnym Grodem". Na obszernym tarasie swych gdańskich kamienic przyjmował znakomitych gości, naukowców i królów. Wykorzystywane w trakcie badań instrumenty astronomiczne, do pomiarów położeń i ruchów ciał niebieskich oraz lunety do badania ich natury fizycznej, samodzielnie konstruował i budował. Były one nie tylko przydatne w trakcie prowadzenia badań, ale i piękne, bowiem również, je ozdabiał.
Heweliusz utrwalił swe astro urządzenia na rycinach, które zamieścił w swych pracach – był bowiem nie tylko astronomem, ale i rytownikiem i właścicielem drukarni. Możemy podziwiać sekstanty i kwadranty, atrakcyjne, jak ażurowa biżuteria (gdyby nie ich rozmiary) oraz lunety imponujące długością, czy ich pomysłowe mocowania (m.in. do balustrady tarasu), a także wiele innych części urządzeń, nad których konstrukcją mozolił się w swej pracowni. Dzieła Heweliusza, które autor ofiarował bibliotece toruńskiego, protestanckiego Gimnazjum Akademickiego, przetrwały, są w zbiorach Książnicy Kopernikańskiej w Toruniu. Na wystawie prezentujemy wzmiankowane ryciny – miedzioryty, obrazujące warsztat pracy znakomitego astronoma. W dużej mierze pochodzą one z jego dzieła Machinae coelestis cz. 1.
Uroczyste otwarcie wystawy nastąpi 12 maja 2022 o godz. 17.45 w holu Książnicy Kopernikańskiej. Po wernisażu zapraszamy na wykład prof. Andrzeja Strobla "Instrumentarium Jana Heweliusza". W trakcie prelekcji zaprezentujemy oryginalne dzieła gdańskiego astronoma znajdujące się w zbiorach Książnicy Kopernikańskiej. Będą to m.in. Selenographia (Gdańsk 1647), Cometographia (Gdańsk 1668) oraz Prodromus astronomiae cum catalogo fixarum et Firmamentum Sobiescianum sive Uranographia (Gdańsk 1690).
Organizatorzy wystawy: Książnica Kopernikańska w Toruniu, Polskie Towarzystwo Miłośników Astronomii
Patronat medialny: Urania - Postępy astronomii
Patroni: Hevelianum, Parafia Ewangelicko-Augsburska w Toruniu
Dofinansowano z budżetu Województwa Kujawsko-Pomorskiego
